Het beroepsverbod dat Moszkowicz is opgelegd, heeft al heel wat tongen losgemaakt. Begrijpelijk, want het is de zwaarste straf die de Raad van Discipline aan een advocaat kan opleggen en het gaat bovendien om een bekende advocaat. Moszkowicz heeft al laten weten dat hij in beroep zal gaan en dat betekent dat de uitspraak nog maar voorlopig is. De bekende strafpleiter kan zijn beroep blijven uitoefenen, in ieder geval totdat het Hof van Discipline heeft geoordeeld.
Het heeft er alle schijn van dat Moszkowicz door niet te verschijnen tijdens de behandeling van zijn tuchtzaak, zijn hoofd bewust op het hakblok heeft gelegd. Niet zozeer omdat, zoals Spong in het AD zegt, hij dan de gelegenheid zou hebben gehad om zijn bezwaren tegen het melden van contante betalingen uiteen te zetten, maar omdat de Raad van Discipline zich door deze provocatie in zijn hemd gezet voelde. Dat laatste kan worden afgeleid uit de motivering van de straf. De Raad van Discipline die voor het overgrote deel uit advocaten is samengesteld, zal heus wel op de hoogte zijn van de principiële bezwaren tegen het melden. Dat kan het dus niet zijn.
Moszkowicz lijkt het slachtoffer te zijn geworden van zijn mediageilheid en zijn arrogantie. Hij is daarvoor levenslang gestraft en dat is schijnheilig. Er zijn heel wat advocaten die contante betalingen aannemen zonder dat aan de Deken te melden. En er zijn ook veel advocaten die hun afspraken niet nakomen. Het verwijt dat Moszkowicz zijn kennis niet op peil zou houden is een lachertje. De bijspijkercursussen die aan advocaten worden gegeven zijn zinvol, maar houden niet meer in dan een aanwezigheidsplicht. De advocaat die zijn handtekening op de presentielijst zet en vervolgens twee uur een dutje doet, heeft aan zijn plicht voldaan. Ik heb veel van die cursussen gegeven en weet heus wel hoe de hazen lopen. Maar als de advocaat hiervoor al eens op het matje wordt geroepen, volgt bijna altijd een waarschuwing of berisping. Hooguit een schorsing voor bepaalde tijd.
De beste raad die ik Moszkowicz kan geven is om ook schijnheilig te zijn. Gewoon in de pas lopen, keurig verschijnen bij het Hof van Discipline en daar uitleggen waarom het melden van contante betalingen minst genomen op gespannen voet staat met het beroepsgeheim. Speel het spelletje mee. Dat is vaak de beste remedie. Beloof beterschap en wees nederig. Schrijf je alvast in voor het bijwonen van een aantal verplichte cursussen en neem maatregelen om de financiële huishouding op orde te brengen. Dan komt het wel goed.
Moszkowicz moest een kopje kleiner worden gemaakt en de Deken Ger Kemper, die de “baas” is van de vier advocaten die in de Raad van Discipline zitten (alleen de voorzitter is een rechter), moest uit de wind worden gehouden. Kemper had immers een spervuur van kritiek over zich heen gekregen. Door een aanzienlijk zwaardere straf op te leggen dan de Deken had gevraagd, laat de Raad van Discipline merken hoe ernstig zij die klachten neemt en dus hoe terecht het is dat Kemper die klachten aan de Raad heeft voorgelegd.
Twee vliegen in één klap. Nee, drie vliegen. Want de uitspraak moet toch vooral de indruk wekken dat de tuchtrechtspraak wel degelijk iets voorstelt. De meeste klachten tegen advocaten worden via de Deken – een collega – van het tapijt geveegd. En als de klacht al door het tuchtcollege wordt behandeld is het opnieuw een kwestie van de slager die zijn eigen vlees keurt. Vier van de vijf leden van de Raad van Discipline zijn advocaat. Zo wordt veel kwaad min of meer “witgewassen”. Tuchtrechtspraak, dat in velerlei vormen en varianten in ons land existeert, is een voorrecht. Degenen die daaraan zijn onderworpen ontlopen niet zelden hun strafrechtelijke of civielrechtelijke aansprakelijkheid.
Er is veel kritiek op de tuchtrechtspraak en dan vooral op de onafhankelijkheid van het toezicht. En er zijn dan ook plannen om de systematiek van de tuchtrechtspraak te veranderen. Plannen waarin de meeste advocaten niets zien. Wat is er dan mooier om via een keiharde uitspraak tegen Moszkowicz te illustreren dat de tuchtrechtspraak in zijn huidige vorm wel degelijk zin heeft en dat er dus sprake is van onafhankelijk en streng toezicht.?
Laat er geen misverstand over bestaan dat ik de klachten tegen Moszkowicz ernstig vind en dat er een gepaste straf moet volgen wanneer die klachten worden bewezen. Maar meet wel met gelijke maten en laat de aard en omvang van de straf niet afhangen van oneigenlijke argumenten.